Η γιορτή του Pongal στην Ινδία

Στο νοτιότερο σημείο της Ινδίας υπάρχει η περιοχή Tamil Nadu, όπου τουλάχιστον μια μέρα του χρόνου οι αγελάδες έχουν την τιμητική τους. Η γιορτή του Pongal σηματοδοτεί την αρχή της αγροτικής χρονιάς και πραγματοποιείται στις αρχές του μήνα των Tamil, Thai (δηλ. 14 ή 15 Ιανουαρίου) και διαρκεί τέσσερις μέρες. Υπάρχουν τεράστιες διαφοροποιήσεις του εορτασμού του Pongal στην περιοχή Tamil Nadu αλλά τουλάχιστον υπάρχουν κάποια τελετουργικά που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο.

Η γιορτή του Pongal είναι η γιορτή του θερισμού των αγρών, μια γιορτή ανανέωσης, ξεκούρασης και συγκέντρωσης, ευχαριστίας και απόλαυσης της ζωής. Κανένας δε μένει νηστικός και όλοι βάζουν τα δυνατά τους. Η γιορτή ξεκινά με την απάρνηση του «παλαιού». Στο Bhogi Pongal, η τελευταία ημέρα του μήνα και μέρα αφιερωμένη στην Indra, θεότητα της βροχής, τα σπίτια κυριολεκτικά διαλύονται, καθετί φθαρμένο αφαιρείται, άχρηστα πράγματα και σκουπίδια συγκεντρώνονται σε στοίβες και καίγονται σε μεγάλες φωτιές το ίδιο βράδυ έτσι ώστε να προετοιμαστούν οι πάντες για το καινούργιο, το «νέο».



Η δεύτερη μέρα, Surya Pongal, χαρακτηρίζεται από την ανακαίνιση και τη διακόσμηση. Νωρίς το χάραμα, οι αυλές των σπιτιών, σοβατίζονται με κοπριά αγελάδας ενώ όμορφες ζωγραφιές kollam δημιουργούνται κεντρικά της αυλής από τις γυναίκες του σπιτιού. Αυτά τα περίπλοκα γεωμετρικά σχήματα έχουν ως κεντρικό σημείο το λουλούδι της κολοκύθας με τα πέντε πέταλα, σύμβολο γονιμότητας και πλούτου. Τα μοτίβα δημιουργούνται παραδοσιακά από χρωματιστό ρυζάλευρο το οποίο τρώγεται από τα έντομα και τα πουλιά απευθείας από τους τοίχους έτσι ώστε η αποσύνθεση, η φθορά αν θέλετε να φέρει την ανάπτυξη και την ανανέωση. Οι πόρτες βάφονται με έντονα αρωματικό σανταλόξυλο ή με πλούσιο κατακόκκινο χρώμα ενώ καταπράσινα φύλλα και ζαχαροκάλαμο ή φρούτα μάνγκο κρέμονται σε αυτές. Οι άνθρωποι από την άλλη πλευρά ντύνονται και αυτοί με ρούχα σε έντονους χρωματικούς συνδυασμούς, ενώ σε ένα νέο πήλινο τσουκάλι θα μαγειρευτεί το πρώτο ρύζι της συγκομιδής με γάλα και ακατέργαστη ζάχαρη. Το πρώτο πιάτο του Ινδικού αυτού ρυζόγαλου που ονομάζεται pongal, εξ΄ου και το όνομα της γιορτής, είναι αφιερωμένο στη θεότητα του ήλιου, Surya, που εξασφάλισε την καλή σοδειά στους ανθρώπους.



Η τρίτη ημέρα της γιορτής, Maattu Pongal, είναι αφιερωμένη στην αγελάδα. Οι θρύλοι αναφέρουν ότι ο Shiva ζήτησε από τον ταύρο του, Nandi, να κατεβεί στη Γη και να μεταδώσει ένα μήνυμα στην ανθρωπότητα. Σύμφωνα με την επιθυμία του Shiva, οι άνθρωποι θα έπρεπε εφεξής να κάνουν καθημερινά μπάνιο στο έλαιο και να τρώνε μια φορά το μήνα. Ο ταύρος όμως μπέρδεψε το μήνυμα και παραπλάνησε τους ανθρώπους. Έτσι αυτοί, άρχισαν να τρώνε κάθε μέρα και να κάνουν μπάνιο στο έλαιο μια φορά το μήνα. Ο Shiva εκνευρισμένος, για τιμωρία έκανε σκλάβο των ανθρώπων τον ταύρο και όλους τους απογόνους του και τον υποχρέωσε να βοηθά στην άροση των αγρών και να παράγει γάλα. Έτσι την τρίτη ημέρα οι αγελάδες μεταφέρονται στο ποτάμι όπου τις καθαρίζουν και τις ραίνουν με λάδι οι άντρες ιδιοκτήτες τους ενώ μετά ακολουθεί ο στολισμός τους ακριβώς όπως έκαναν οι γυναίκες στις αυλές, δηλαδή ζωγραφίζονται στο δέρμα τους μοτίβα από νερομπογιές. Τα κέρατα των αγελάδων γυαλίζονται προσεκτικά και ακολουθεί ο στολισμός τους με χάντρες και κουδουνάκια ενώ γύρω από το λαιμό τους δένονται γιρλάντες από φρέσκα φύλλα. Στις μέρες μας ο στολισμός της αγελάδας έχει έναν επαγγελματισμό αφού πια υπάρχουν ειδικές μάσκαρες που μπορούν να τοποθετηθούν στα μάτια της αγελάδας, αδιάβροχα χρώματα ώστε να μη φεύγουν εύκολα όπως επίσης υπάρχει μια τάση να στολίζονται τα κέρατα της αγελάδας με φωτογραφίες διάσημων ηθοποιών, ποδοσφαιριστών και άλλων celebrities. Αφού τελειώσει η διαδικασία περιποίησης και στολισμού των αγελάδων, που πρέπει να επισημάνω ότι αυτή αποτελεί αποκλειστικά δουλειά των ανδρών, τους δίνετε το μερίδιό τους από το pongal και ακολουθεί η παρέλασή τους στους δρόμους των πόλεων όπου καταλήγουν τελικά στο ναό για να πάρουν την ευλογία είτε μια μια είτε πολλές μαζί.

Η τελευταία μέρα είναι αφιερωμένη στα πτηνά όπου και αυτά έχουν το μερίδιό τους από το pongal. Σε κάποιες άλλες περιοχές είναι μέρα ταυρομαχιών – που ωστόσο γίνονται και τις προηγούμενες μέρες. Οι ταυρομαχίες αυτές είναι μάχες των νεαρών αγοριών με τους ταύρους. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα παιχνίδι επίδειξης της δύναμής τους αφού πρέπει με τα χέρια τους να συγκρατήσουν από τα κέρατα τον ταύρο. Μιας και αυτή είναι μια περίοδος φλερτ και αγάπης, η ταυρομαχία για τους νεαρούς αποτελεί μέσο ανάδειξης της λεβεντιάς τους και έλξης των γυναικείων βλεμμάτων.

Περισσότερες πληροφορίες στο http://www.pongalfestival.org/ και στην επίσημη ιστοσελίδα της περιοχής tamil nadu.

Πηγή: η 1η φωτο από την εφημερίδα The Hindu